Page 147 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 147
بنیاد ایرا نشناسی 145
نگاهی تاریخی -اجتماعی به نقش حضرت زینب (س) در نهضت عاشورا
به مثابه «الگوی مثالی» برای زن مسلمان امروز
نسیم کاهیرده 1
عفت دماوندی2
شواهد تاریخی بیانگر اینست که ایرانیان ،به عنوان یک ملت بزرگ شیعه ،همواره
مجذوب امام حسین (ع) و مکتب عاشورا بوده‌اند .مرور وقایع تاریخی ایران به خوبی
نمایان‌گر مقبولیت و قدرت نفوذ گفتمان عاشورا در دوره‌های مختلف در میان عامه مردم
و حتی حاکمان است؛ بویژه در میان اهل اندیشه این سرزمین که با گذشت قرون و اعصار
نه تنها رنگ کهنگی پیدا نکرده ،بلکه دیدگاه‌ها و رویکردهای متفاوت پیرامون آن از
تنوع نظری بیشتری برخوردارشد‌هاند.
طبیعت ًا وقتی به یک حادثه تاریخی م یپردازیم ناگزیر از تمرکز بر روی یکایک
عوامل و شخصیت‌های تأثیر‌گذار و شک لدهنده به آن هستیم ،و در عاشورا زینب (س)
به واسطه نقش محوری و اساسی‌اش ،شخصیتی است که باید بر آن تمرکز نمود.
زینب (س) جزء انگش تشمار زنان نا مآور تاریخ اسلام است که حضورش در نهضت
عاشورا بعنوان مقطعی حساس از رویارویی تفکر اسلام واقعی با اسلام خلافتی بسیار
برجسته و تعیین کننده بود .اما تا کنون آنچه که از حضور زینب (س) در نهضت عاشورا
بازنمایی شده ،بخش عمد‌هاش تصویری از رنج ،مصیبت وغم است .در واقع مؤمنان از فرط
به یادآوردن تراژدی عاشورا ،موضوعیت و تاریخیت آن را از یاد برد‌هاند و این تاریخ
مهم را صرف ًا به یکسری مناسک بدل ساخت هاند؛ مناسکی که در آن ،بعد شجاعانه ،انقلابی و
اجتماعی شخصیت زینب (س) مغفول مانده است .به عبارتی الگوسازی از چنین شخصیتی
برای زنان جامعه اسلامی ،بواسطه توجه بیش از حد به رن جها و مصائب زینب (س) و بعد
عاطفی و تراژیک واقعه کربلا در حاشیه قرار گرفته و به مرور فراموش شده است.
Nasim.kahirdeh@gmail.com .1
Damavandi.effat@yahoo.com .2
