Page 90 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن

‫چکیده مقالات همایش بین‌المللی جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام‬ ‫‪88‬‬

‫زنان فرمانروا و مؤلفه‏های صلح پایدار در فرهنگ و تمدن ایران‬

‫اکرم جودی نعمتی‪1‬‬

‫صلح پایدار و آرامش اجتماعی لازمه اجتنا ‏بناپذیر رشد و پیشرفت هر جامعه‏ای‬
‫است و تصمیم به جنگ و صلح‪ ،‬در درجه نخست و بویژه در جوامع کهن‪ ،‬از شؤون‬
‫حکومتی است‪ .‬حکمرانان در طول تاریخ‪ ،‬عمدت ًا از گروه مردان بوده‏اند و لذا نمی‏توان‬
‫انتظار داشت که نقش‏آفرینان اصلی در تصمیم به جنگ و صلح‪ ،‬زنان باشند‪ .‬با این‏همه‪،‬‬
‫تحقیق در فرهنگ و تمدن ایران نشان م ‏یدهد هم در جها ‏نبینی ایرانیان باستان و در‬
‫چشم‏اندازی اسطوره‏ای و دینی‪ ،‬مؤلفه‏های صلح پایدار و مفاهیم پیشرفت و رفاه و آبادانی‪،‬‬
‫با هویت زنانة الهه‏ها‪ ،‬ایزدبانوانان و امشاسپندبانوان‪ ،‬پیوند شاخصی داشته است و هم در‬
‫میدان عمل‪ ،‬زنانی که به حکومت و فرمانروایی رسید‏هاند‪ ،‬کارنامه روشنی در زمینه صلح‬
‫و آبادانی از خود به جا گذاشت ‏هاند‪ .‬این زنان در عین حالی که نیروی دفاعی کشور را آماده‬
‫پیکار نگه داشته و در مواقع لزوم‪ ،‬آن را به کار گرفت ‏هاند‪ ،‬بیش از آن کوشید‏هاند با تدبیر‬
‫حکمرانی‪ ،‬نزاع‏های درو ‏نخاندانی را خاموش کنند‪ ،‬شورش‏های داخلی را فرونشانند‪،‬‬
‫جنگ‌های فرسایشی با قدرت‌های خارجی را پایان بخشند و با عدالت و صلح پایدار در‬
‫آبادانی کشور گام بردارند‪ .‬علاوه بر زنان فرمانروا‪ ،‬زنان وابسته به خاندان‏های حکومتی‬
‫هم هرگاه فرصت یافته‏اند‪ ،‬در مقام میانجی و مشاور و مش ّوق‪ ،‬به استقرار صلح و پرهیز از‬

‫جنگ و خونریزی کمک کرد‏هاند‪.‬‬
‫مفهوم «صلح پایدار» البته فراتر از موقعی ِت «نه جنگ» است‪ .‬چه بسا جامعه‏ای در حال‬
‫جنگیدن با دیگری نباشد‪ ،‬ولی صلح پایدار هم نداشته باشد‪ .‬صلح پایدار‪ ،‬موقعیت باثباتی‬
‫است که دور از تهدید و سایه جنگ‪ ،‬بتوان با آرامشی ماندگار در آن زندگی کرد؛ آرامشی‬
‫که همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی را فراگیرد و آحاد جامعه را قادر سازد زندگی خود‬

‫را همواره بهبود و ارتقاء بخشند‪.‬‬
‫اصطلاح «صلح پایدار» نخستین بار در قرن هجدهم میلادی مطرح شد و سپس با‬

‫‪ .1‬دانشیار دانشگاه امام صادق علیه‏السلام ‪joudi@isu.ac.ir‬‬