Page 39 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 39
بنیاد ایرا نشناسی 37
بررسی تطبیقی سیمای دو زن در جامعه ایرانی و عرب
(با مطالعه زندگی شیرین و عایشه)
حلیمه جعفرپور نصیرمحله1
ربابه جعفرپور2
هر یک از جوامع بشری به فراخور ساختارهای اجتماعی و رویکردهای فرهنگی
خود رفتارها و کنش‌های متفاوتی نسبت به مسائل اجتماعی نشان م یدهند .مسئله زن
یکی از این موارد است که در جوامع گوناگون ،نگرش‌های متفاوتی را برانگیخته است.
زن به عنوان مظهر زایش و باروری در اندیشه تمد نهای باستانی همواره از جایگاه
ویژه‌ای برخوردار بوده و به ویژه در فرهنگ ایرانی مورد تقدیس قرار گرفته است.
حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی جامعه ایرانی نیز سابقه‌ای کهن دارد .در
این میان ،در جامعه سنتی و پدر سالار عربی که بر نظام قبیله‌ای مبتنی بود ،با وجود
مشارکت زنان در برخی فعالی تهای اجتماعی ،شرایط کلی آنان نامطلوب و نابرابر بود؛ با
ظهور اسلام ساختار جدیدی در اجـتماع مـسلمانان پدید آمد که سبب دگرگونی باورها
و ارزش‌ها و ورود زنان به جـامعه مـدنی گردید .از زنان تأثیرگذار و فعال در اواخر عهد
باستان می‌توان به عایشه همسر پیامبر اسلام و شیرین همسر خسرو پرویز پادشاه ساسانی
اشاره کرد که هر دوی آ نها به واسطه همسران‌شان و نیز حضور موثر در عرص ههای
سیاسی -اجتماعی در تاریخ ایران و اسلام از جایگاه مهمی برخوردار بوده و مورد توجه
مورخان و ادیبان قرار گرفته‌اند .مقاله حاضر کوشیده است ضمن بررسی جایگاه زن
در جامعه معاصر شیرین و عایشه ،اشتراکات و تفاو تهای این دو زن را با استناد به
گزارش‌های تاریخی مورد کاوش قرار دهد.
کلید واژگان :عایشه ،شیرین ،جامعه ایران ،جامعه عربی -اسلامی.
.1دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران Jafarpoor.h@gmail.com
.2کارشناس‌ارشد تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه تهران robabeh.jafarpour@ut.ac.ir
