Page 44 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 44

‫چکیده مقالات همایش بین‌المللی جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام‬  ‫‪42‬‬

     ‫بررسی سیمای زن در روایات ملی ایران (با تکیه بر زن جادو)‬

‫پرویز حسین‌ طلائی‪1‬‬

‫زنان در روایات ملی ایران جایگاه برجسته‌ای دارند‪ ،‬تا جایی که می‌توان گفت در‬
‫جای جای روایات ملی به ویژه زمانی که کیان سرزمین ایران به خطر می‌افتد‪ ،‬نقش آنها‬
‫محسوس م ‌یباشد‪ .‬در این میان‪ ،‬گاه در برخی جاهای روایات ملی زن به عنوان موجودی‬
‫زبون دانسته شده و مورد سرزنش قرار گرفته است‪ .‬این همان زن جادو است که نمایانگر‬
‫یکی از جنبه‌های زن م ‌یباشد و در داستان سودابه و همچنین هفت‌خوان رستم و اسفندیار‬
‫مشاهده م ‌یگردد‪ .‬براساس تحقیقات «یونگ»‪ ،‬روان‌پزشک سوئیسی‪ ،‬ظهور زن جادو را‬
‫می‌توان نمونه‌ای از آنیما دانست که برخاسته از ذهن و ضمیر ناخودآگاه پهلوانان است‪.‬‬
‫فرانسویان این تجسم شخصیت عنصر مادینه را «زن شوم» م ‌ینامند‪ .‬بنابراین با توجه به‬
‫مطالب مذکور‪ ،‬بایستی با تعمق بیشتری به مسئله نگریست و چنین دیدگاهی درباره زنان‬
‫را ژرف‌تر اندیشید‪ .‬این پژوهش برآن است که چنین شخصیت‌هایی را بررسی کند و به‬
‫تعلیل و تبیین عوامل به وجودآمدن آنها بپردازد‪ .‬آنچه به عنوان نتیجه از این پژوهش بر‬
‫م ‌یآید نشان م ‌یدهد زن که نماد آب‪ ،‬زایش و غیره می‌باشد‪ ،‬موجودی است که با ارتباط‬
‫با ضمیر ناخودآگاه قوی‪ ،‬موجبات ارتباط با ماوراء را سهل‌تر کرده است و بدین ترتیب‬
‫دست به جادو زده است‪ .‬این جادو گاه در مسیر ترقی و پیشرفت بوده و گاه در مسیر‬
‫اصلاح جامعه نبوده است‪ .‬چنان که زن جادو هدفی جز فریب پهلوانان ندارد و درحقیقت‪،‬‬

                                                       ‫عنصری ویرانگر است‪.‬‬

‫کلید واژگان‪ :‬روایات ملی‪ ،‬جادو‪ ،‬زن جادو‪ ،‬سودابه‪ ،‬هف ‌تخوان رستم‪ ،‬هفت‌خوان‬
                                                                   ‫اسفندیار‬

‫‪ .1‬استادیار تاریخ باستان دانشگاه شهید باهنر کرمان ‪parviztalaee@uk.ac.ir‬‬
   39   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49