Page 73 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 73
بنیاد ایرا نشناسی 71
جایگاه مادینه هستی و زن در تمدن عیلام باستان
نادر پروین1
یکی از مبانی اعتقادی و حقوقی تمدن عیلام باستان اصل «مادینه هستی» و اهمیت
مقام زن می‌باشد .مادینه هستی به معنای تبلور نقش زن در تجلی جلوه‌های هستی می‌باشد.
بدین صورت که در نگاه عیلامی اعضای جامعه بر گرد نماد یا نمادهایی از اصل مادینة
هستی که منشاء و مبنای بزرگ مادر اولیه است حلقه م یزدند و آن را م یپرستیدند.
اندیشة مذهبی در تمدن عیلام در تحولات بعدی سرانجام به مرحله‌ای انجامید که در آن
مرحله پرستش خدایان متعدد با صورت‌ها و اندا مهای انسانی پذیرفته شد.
پژوهش در خصوص مقام و جایگاه «مادینه هستی» در تمدن عیلام از اهمیت
خاصی برخوردار است زیرا ایران یها بخش عمد‌های از فرهنگ و تمدن خود را از عیلام
گرفته‌اند .مضاف ًا به این که «اصل مادینه هستی» در مرکز اندیشة مذهبی عیلامیان قرار
داشته و خدایان مادینه در جرگه خدایان اصلی بوده‌اند .در تفکر حقوقی عیلامی ،زن
جایگاه انسانی و به حق خود را داشته و هرگز به نام «فرودست» در مقام خواهان یا خوانده
دعاوی ظاهر نشده است .علاوه بر آن ،کلیه آراء حقوقی نیز به نام خدایانی ظاهر شده
که در غالب موارد جنسیت زن داشته‌اند .در جامعة عیلام شهادت زنان مانند مردان مورد
قبول بوده و نام زنان در همه گزارش‌های قضایی به عنوان شهود به چشم م یخورد .زن در
زمان عیلامی‌ها اهمیت زیادی پیدا م یکند تا جایی که شیروکدوه یکی از پادشاهان سلسله
اپارتی (اپرتی) مادر خود را به عنوان سوکال شوش منصوب می‌کند.
مقاله حاضر با روش توصیفی -تحلیلی در صدد تبیین جایگاه مادینه هستی و نقش
زن در تمدن عیلام باستان م یباشد.
کلید واژگان :مادینه هستی ،تمدن ،عیلام ،بینش ،مذهب ،جامعه ،الهه.
.1دان شآموخته دکتری تاریخ ایران از دانشگاه خوارزمی تهران و مدرس تاریخ parvinnader@gmail.com
