Page 81 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 81
بنیاد ایرا نشناسی 79
رویکرد تاریخی به نقش زنان درپیشرفت جوامع اسلامی
زهراکاظمی1
امروزه یکی از دغدغ ههای کشورهای اسلامی دس تیابی به شاخ صهای توسعه پایدار
و مساله توسعه انسانی و توانمند‌سازی به ویژه در حوزه زنان می‌باشد .رویکرد تاریخی به
این مساله نشان م یدهد به دنبال مواجهه جوامع اسلامی با غرب چالش‌های فکری زیادی
در عرص ههای گوناگون از جمله زنان ایجاد شد .بطوری که در آستانه قرن بیستم غالب
جریا نهای روشنفکری به ویژه روزنام ههای انتقادی به لزوم بیداری و آگاهی زنان تأکید
و خواستار اصلاحات ترقی‌خواهانه در جامعه شدند .در این بین ،روزنامه ملانصرالدین
چاپ قفقاز در طرح و پیگیری مسالة حمایت از حقوق زنان در جوامع اسلامی به ویژه
ایران پیشتاز بود .ملانصرالدین از پایه‌گذاران توجه به نقش زنان در توسعه مسلمانان
می‌باشد .نویسندگان این روزنامة انتقاد ِی پیشرو ،یکی از نیازمندی‌های جوامع اسلامی
از همان ابتدای راه ترقی خواهی را حذف کلیش ههای جنسیتی و برخورداری از ظرفیت
و نقش زنان دانستند .بر این اساس هر گونه تحول در بین مسلمانان منوط به تغییر در
دیدگا‌ههای سنتی و جایگاه فردی و اجتماعی زنان ،آموزش ،برابری حقوقی و ضرورت
حضور اجتماعی زنان و مشارکت سیاسی و اقتصادی آنان در کنار مردان بود .از این منظر
کشورهای اسلامی چار‌های جز همراهی با زنان و پذیرش آنان به عنوان جزئی از پیکره
جامعه را نداشتند در غیر این صورت راه پیشرفت را طی نکرده و در چشم جوامع توسعه
یافته به عنوان «مردمان عجیب و نامعلوم» دیده می‌شوند .این نوشتار در تلاش است با
استفاده از روش تحلیل محتوا ،رویکرد ملانصرالدین به نقش زنان به عنوان یک مسالة
محوری در مورد پیشرفت جوامع اسلامی و موانع آن را نشان دهد.
کلید واژگان :جوامع اسلامی ،پیشرفت پایدار ،زنان ،روزنامه ملانصرالدین.
.1دکترای تاریخ ایران اسلامی ،دانشگاه تبریزkazemi.zahrat@gmail.com ،
