Page 51 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 51
بنیاد ایرا نشناسی 49
بررسی‌وضعیت‌اجتماعی و فرهنگی
زنان به روایت سفرنامه‌ها و سیاحان مسلمان ( قرن 8 -4ه.ق)
پریسا قربان‌نژاد1
مریم ختامی2
وضعیت اجتماعی و فرهنگی زنان به ندرت در منابع تاریخی مورد توجه قرار گرفته
است ،با این حال توجه به این موضوع در سفرنامه‌هایی که غالب ًا با نگاه فرهنگی و
اجتماعی و بر اساس مشاهده واقعیات به نگارش در آمد‌هاند ،مورد انتظار است .اینکه
وضعیت اجتماعی زنان در سفرنام ههای مسلمانان از‌قرن 8 -4ه.ق چگونه بازنمایی شده،
تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته است .بررسی‌ها نشان م یدهد علیرغم تفاوت فرهنگی
و اقلیمی ،طبقه کنیزان ،ازدواج و طلاق اجباری ،برهنگی و پوشش زنان ،مشاغل و تعلیم
و تربیت آنان از مهم‌ترین مباحث مطرح در منابع مذکور و غلبه تعصبات و نگاه سنتی،
محدودیت و فقدان قدرت انتخاب زنان ،فرهنگ حاکم و مسلط بوده است .مع‌الوصف
از قرن هشتم ه.ق نشانه‌هایی از حضور زنان در عرصه علم ،هنر و امور عا مالمنفعه قابل
مشاهده است .هدف پژوهش واکاوی جایگاه زنان با توجه به شرایط حاکم‌در مقطعی از
تاریخ‌به روش توصیفی -تحلیلی و به روایت مشاهدات سفرنامه‌نویسان است.
کلید واژگان :سفرنامه ،کنیزان ،ازدواج و طلاق اجباری ،برهنگی ،مشاغل
.1دانشیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی ،دانشکده الهیات ،دانشگاه الزهرا (نویسنده مسئول)
.2کارشناسی ارشد تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
