Page 98 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن
P. 98

‫چکیده مقالات همایش بین‌المللی جایگاه زن در تمدن ایران و اسلام‬  ‫‪96‬‬

               ‫سیمای ِزنان در جامعه از منظ ِر سورة نساء‬

‫ابوذر خسروی‪1‬‬
‫مهدی رستمی‪2‬‬

‫زن این جنس مؤنث که خداوند او را در کنار مرد آفریده‪ ،‬دست ِ کم نیمی از جامعه را‬
‫تشکیل داده است‪ .‬قرآن‪ ،‬کتا ِب آسمان ِی مسلمانان‪ ،‬هر کدام از سوره‌هایش‪ ،‬معنا و مفهو ِم‬
‫خاص و شأ ِن نزولی مع ّین دارد‪ .‬سورة مبارکة نساء ‪ -‬به معن ِی زنان‪ -‬از بلندترین سور‌هها ِی‬
‫قرآن است‪ .‬این سورة مدنی دارای ‪ 176‬آیه‪ ،‬در ترتی ِب مصحف‪ ،‬چهارمین و در ترتیب‬
‫نزول‪ ،‬نود و دومین سوره است‪ .‬می‌توان گفت تشری ِع مسائ ِل حقوق ِی مربوط به زنان در‬
‫خانواده و اجتماع‪ ،‬اساسی‌ترین شأن‪ ،‬برا ِی نزو ِل این سورة بلند است‪‌ .‬زمینة پررنگ‬
‫اجتماعی‪ ،‬در شک ‌لگیری احکامی نظی ِر‪ :‬ازدواج‪ ،‬بها و مهریه‪ ،‬طلاق‪ ،‬حقوق و روابط‬
‫خانوادگی‪ ،‬زنا‪ ،‬ارث و چندهمسری مشهود و قاب ِل بررسی است‪ .‬تخصی ِص یک سوره از‬
‫کتا ِب آسمانی به زنان از اهمی ِت جایگاه آنان در شریع ِت مبی ِن اسلام حکایت می‌کند‪.‬‬
‫از نظ ِر فقه‌اللغة اسلامی‪ ،‬آغا ِز سوره با «يا َأ ُيّها ال َنّاس»‪ ،‬التزام به منویات آن را هم ‌هگیرتر‬
‫م ‌یسازد‪ .‬این ُجستار با رو ِش توصیفی و تحلیلی‪ ،‬بر آن است برای این پرسش‪ ،‬پاسخی‬
‫به دست دهد که اساس ًا از منظ ِر قرآن‪ ،‬نقش و جایگا ِه زنان در اجتماعات انسانی چیست‬

                ‫و کارکردهای متصور برای آنان با چه محدودیت‌هایی مواجه است؟‬

                        ‫کلید واژگان‪ :‬قرآن‪ ،‬سورة نساء‪ ،‬زن‪ ،‬آفرینش‪ ،‬جامعه‪.‬‬

‫‪ .1‬استادیار تاریخ دانشگاه سلمان فارسی کازرون ‪khosravi.abozar@kazerunksfu.ac.ir‬‬
          ‫‪ .2‬دکترای زبان وادبیات فارسی (نویسندة مسئول) ‪hafezaram@gmail.com‬‬
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103