Page 107 - خلاصه مقالات همایش جایگاه زن

‫بنیاد ایرا ‌نشناسی ‪105‬‬

‫مطالعه تطبیقی نقش مطلوب زن در آموزه‌های اسلامی‬
‫و نقش موجود زن در جامعة ایران معاصر و بررسی تباین میان آنها‬

‫شباهنگ مهاجرانی ‪1‬‬

‫فرهنگ ایران‪ ،‬آمیخته‌ای از عناصر و آموزه‌های اسلامی و ایرانی است که در‬
‫سیر تاریخی خود‪ ،‬دستخوش تحولات اجتماعی‪ ،‬الزامات و ویژگی‌های هر دوره نیز‬
‫شده است‪ .‬هرچند که فرهنگ ایرانی به جهت غنای محتوا و پیوستگی مضامین‪،‬‬
‫همواره کلیتی استوار و خلل‌ناپذیر بوده‪ ،‬لکن در سیر تطورات تاریخ اجتماعی‪ ،‬از‬
‫تحول بی‌نصیب نمانده و به فراخور آن‪ ،‬حقوق‪ ،‬تکالیف و موقعیت افراد در اجتماع‬
‫و خانواده را تغییر داده است‪ .‬در همین راستا‪ ،‬نقش زنان نیز به عنوان نیمی از افراد‬
‫جامعه‪ ،‬متاثر از عناصر متعدد فرهنگی و اجتماعی‪ ‌،‬دچار دگرگونی شده و از تصویر‬
‫مطلوب و آرمانی زن در اصول و قواعد اسلامی فاصله گرفته است‪ .‬به عبارتی دیگر‪،‬‬
‫وظایف زن در خانواده یا جامعه را باید در راستای فلسفة آفرینش و چیستی مفهوم‬
‫حقیقی و الهی زندگی جستجو کرد؛ لکن به دلیل تغییرات تاریخی و اجتماعی‪ ،‬این‬

‫وظایف از فلسفة اصیل خود جدا افتاده است‪.‬‬
‫بر این مبنا‪ ،‬پژوهش حاضر به بررسی جایگاه اجتماعی زنان از دیدگاه نظریات‬
‫اصیل اسلامی پرداخته و پرسش اصلی آن است که نقش و تکالیف زن در محیط‬
‫خانواده و اجتماع‪ ،‬برای رسیدن به زندگی انسانی و نیل به قرب ربانی چیست و‬
‫جایگاه زن در آموزه‌های دینی و اسلامی چه تعریفی دارد‪ .‬همچنین‪ ،‬بررسی تباین‬
‫این وظایف با نقش‌ و جایگاه اجتماعی زن در جامعة ایران معاصر نیز مورد پرسش‬

‫قرار گرفته است‪.‬‬
‫نتایج بدست آمده نشان داد که علیرغم نظریات دقیق اسلام در مورد حقوق زن و‬
‫نیز رسالت ارزشمند و بااهمیت زن که همانا نقش همسری و مادری اوست‪ ،‬وضعیت‬
‫موجود زنان در جامعه نسبت به وضعیت مطلوب اسلامی‪ ،‬تفاوت‌هایی دارد که شایسته‬

‫‪ .1‬پژوهشگر بنیاد ایران‌شناسی‪ ،‬دکترای مسائل ایران ‪shabahang_mohajerani@yahoo.com‬‬